Dossier: Rijssen-Holten
drs. L.W. Verhoef
registeraccountant
Kersengaard 13
3962 JR Wijk bij Duurstede

Wijk bij Duurstede, 16 april 2007

De gemeenteraad van
gemeente Rijssen-Holten
Postbus 244
7460 AR Rijssen

Betreft: Jaarrekeningen van gemeente Rijssen-Holten

Geachte Raad,

Voor u als gemeenteraad is de jaarrekening van uw gemeente een belangrijk document: hiermee legt het college van burgemeester en wethouders rekening en verantwoording aan u af over het gevoerde (financiële) beheer en verder is de jaarrekening voor u een belangrijk toetsingsmiddel voor de betrouwbaarheid van de begrotingen. Op basis van deze jaarrekeningen en begrotingen beslist u over de hoogte van de gemeentelijke belastingen en over het wel of niet doorgaan van belangrijke activiteiten. Ook voor de (geïnteresseerde) burgers is de jaarrekening een belangrijk document: d.m.v. de jaarrekening legt het gemeentebestuur al dan niet met uw instemming aan de burgers rekening en verantwoording af over de besteding van de belastinggelden en het gevoerde (financiële) beheer. Het is dus erg belangrijk dat de jaarrekening en de begroting betrouwbaar zijn.

Ik doe al enige jaren onderzoek naar jaarrekeningen van gemeenten en provincies. Mijn conclusie is dat de jaarrekeningen van veel gemeenten en provincies onbetrouwbaar en dus misleidend zijn. Ondanks de goedkeurende accountantsverklaringen daarbij die het tegendeel beweren.
Veelal geldt dat voor de presentatie van de baten en de lasten en het saldo daarvan. Het geldt veelal ook voor de presentatie van de financiële positie.
Het geldt ook voor de jaarrekeningen van de afgelopen jaren van gemeente Rijssen-Holten.

De rekening van baten en lasten over 2005 sloot met een saldo van € 1,3 miljoen. Het werkelijke saldo is € 8,3 miljoen (info). Er werd dus € 7,0 miljoen verzwegen.
De rekening van baten en lasten over 2004 sloot met een nadelig saldo van € 0,7 miljoen. Ook dat is niet het werkelijke saldo. Wat het werkelijke saldo was, is niet uit de jaarrekening 2004 af te leiden vanwege de onduidelijke en verwarrende aanpassingen van een jaarrekening 2003 opgemaakt onder de oude Comptabiliteitsvoorschriften naar een jaarrekening 2004 opgemaakt onder het nieuwe BBV. Het werkelijk saldo van de baten en lasten was hoogstwaarschijnlijk nadelig € 3,2 miljoen.

Bovenstaande cijfers krijgen reliëf als men bedenkt dat de opbrengst OZB in 2005 een bedrag was van € 5,3 miljoen. De hele OZB was dus in 2005 geheel en al overbodig.

Ook de weergave van de financiële positie is niet juist. In de balans bijvoorbeeld zijn de vaste activa te laag weergegeven en onder de verplichtingen ontbreken wèl bestaande verplichtingen. Het betekent ook dat de hiermee samenhangende kosten verkeerd in de rekening zijn opgenomen.

In de jaarrekening en het jaarverslag 2005 komt ook heel veel onzin voor, bijvoorbeeld waar het gaat over reserves, over voorzieningen, over een "resultaat voor bestemming" en een "resultaat na bestemming" (er is maar één resultaat en dat is het resultaat, i.c. het saldo van de baten en de lasten), over zoiets als een "Programmarekening" (zoiets heet in gangbaar Nederlands een rekening van baten en lasten of een winst-en-verliesrekening), over zoiets als "weerstandsvermogen" en "weerstandscapaciteit" met zelfs een berekening van de nonsens, over zoiets als "arbeidskostengerelateerde verplichtingen", over rechtmatigheid, over treasury, over "uitzettingen" en schulden met een of andere "rentetypische looptijd", en over zoiets als "investeringen met een economisch nut" en "investeringen met uitsluitend maatschappelijk nut in de openbare ruimte". Dit soort onzin zet alleen maar de lezer op het verkeerde been en leidt af van waar het werkelijk over zou moeten gaan.
Overigens adviseer ik u sterk tot het opheffen van alle reserves, deze samen te voegen tot één Algemene reserve, en alle baten en alle lasten op te nemen in waar ze thuishoren, namelijk in de begroting respectievelijk in de rekening van baten en lasten. Dat zal het inzicht in waar het echt over moet gaan, aanmerkelijk verbeteren.

U leest er heel veel meer over op de website www.leoverhoef.nl, te beginnen met: "Boekhoudfraude bij gemeenten en provincies schering en inslag". Op de website treft u mijn bevindingen over de jaarrekeningen van Rijssen-Holten aan in de lijst "Uw gemeente en provincie". Deze brief treft u inmiddels ook aan in "Dossier: Rijssen-Holten".

Volgens BBV artikel 3 moeten de jaarstukken met name voor gemeenteraadsleden goed te begrijpen zijn. U kunt het beste zelf beoordelen of aan deze eis is voldaan.

Graag was ik u van dienst.

Met vriendelijke groet en hoogachting,

L.W. Verhoef