drs. L.W. Verhoef
registeraccountant
Kersengaard 13
3962 JR Wijk bij Duurstede
Wijk bij Duurstede, 13 november 2007
De gemeenteraad van
gemeente Delfzijl
Postbus 20.000
9930 PA Delfzijl
Betreft:
Jaarrekening 2006 van gemeente Delfzijl
Geachte Raad,
Voor u als gemeenteraad is de
jaarrekening van uw gemeente een belangrijk document: hiermee legt
het college van burgemeester en wethouders rekening en verantwoording
aan u af over het gevoerde (financiële) beheer en verder is de
jaarrekening voor u een belangrijk toetsingsmiddel voor de
betrouwbaarheid van de begrotingen. Op basis van deze jaarrekeningen
en begrotingen beslist u over de hoogte van de gemeentelijke
belastingen en over het wel of niet doorgaan van belangrijke
activiteiten. Ook voor de (geïnteresseerde) burgers is de
jaarrekening een belangrijk document: d.m.v. de jaarrekening legt het
gemeentebestuur al dan niet met uw instemming aan de burgers rekening
en verantwoording af over de besteding van de belastinggelden en het
gevoerde (financiële) beheer. Het is dus erg belangrijk dat de
jaarrekening en de begroting betrouwbaar zijn.
Ik doe al enige jaren onderzoek
naar jaarrekeningen van gemeenten en provincies. Mijn conclusie is
dat de jaarrekeningen van veel gemeenten en provincies onbetrouwbaar
en dus misleidend zijn. Ondanks de goedkeurende
accountantsverklaringen daarbij die het tegendeel beweren.
Veelal geldt dat voor de
presentatie van de baten en de lasten en het saldo daarvan. Het geldt
veelal ook voor de presentatie van de financiële positie.
Het geldt ook voor de
jaarrekeningen van de afgelopen jaren (inclusief die over 2006) van
gemeente Delfzijl.
De rekening van baten en lasten
over 2006 sluit met een nadelig saldo van € 0,5 miljoen. Het
werkelijke saldo is nadelig € 4,2 miljoen. Er wordt dus € 3,7
miljoen verzwegen.
En al eerder:
De rekening van baten en lasten
over 2003 sloot met een voordelig saldo van € 1,1 miljoen. Het
werkelijke saldo was voordelig € 1,8 miljoen. Er werd dus € 0,7
miljoen verzwegen.
De rekening van baten en lasten
over 2004 sloot met een nadelig saldo van € 0,2 miljoen. Het
werkelijke saldo was nadelig € 1,4 miljoen. Er werd dus € 1,2
miljoen verzwegen.
De rekening van baten en lasten
over 2005 sloot met een nadelig saldo van € 0,6 miljoen. Het
werkelijke saldo was voordelig € 0,5 miljoen. Er werd dus € 1,1
miljoen verzwegen.
Over de periode 2003-2006 werd
een nadelig saldo van opbrengsten en kosten gepresenteerd van € 0,2
miljoen. In werkelijkheid was er een nadelig saldo van € 3,3
miljoen. Een verschil derhalve van € 3,1 miljoen.
Het werkelijke saldo van de
baten en de lasten laat zich afleiden uit de toename of afname van
het eigen vermogen. Volgens de balans (jaarrekening 2006) bedraagt
het eigen vermogen per 31.12.2006 € 9,5 miljoen en per 31.12.2005 €
13,7 miljoen. Er is dus sprake van een afname van het eigen vermogen
van € 4,2 miljoen. Dit is dus het werkelijke saldo van de baten en
de lasten, d.w.z. een nadelig saldo van baten en lasten van € 4,2
miljoen.
Ook de weergave van de
financiële positie is verre van juist. In de balans bijvoorbeeld
zijn de vaste activa te laag weergegeven, onder de verplichtingen
komen bedragen voor die in het geheel geen verplichtingen zijn, en
anderzijds ontbreken wèl bestaande verplichtingen. Het
betekent ook dat de hiermee samenhangende kosten verkeerd in de
rekening zijn opgenomen.
Aan de jaarrekening zelf is dus
wèl te ontlenen dat het saldo van de baten en de lasten niet
het gesuggereerde bedrag van € 0,5 miljoen is, maar stelt niet in
staat te zien wat dan het saldo van de baten en de lasten wèl
is. Dat betekent dat de jaarrekening alleen maar bruikbaar is in de
openhaard.
In de jaarrekening en het
jaarverslag 2006 komt ook heel veel onzin voor, bijvoorbeeld waar het
gaat over reserves, over voorzieningen, over een "resultaat voor
bestemming" en een "resultaat na bestemming" (er is
maar één resultaat en dat is het resultaat, i.c. het
saldo van de baten en de lasten), over zoiets als een
"programmarekening" (zoiets heet in gangbaar Nederlands een
rekening van baten en lasten of een winst-en-verliesrekening), over
zoiets als "weerstandsvermogen" en "weerstandscapaciteit",
over zoiets als "arbeidskostengerelateerde verplichtingen",
over "uitzettingen" en schulden met zoiets als een
"rentetypische looptijd", over rechtmatigheid, over
treasury, over zoiets als "investeringen met een economisch nut"
en "investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een
maatschappelijk nut", en een onzinnige bijlage over zoiets als
"SISA" met een even onzinnig controlegetal (wat moet u
controleren?). Dit soort onzin zet alleen maar de lezer op het
verkeerde been en leidt af van waar het werkelijk over zou moeten
gaan.
Overigens adviseer ik u sterk
tot het opheffen van alle reserves, deze samen te voegen tot één
Algemene reserve, en alle baten en alle lasten op te nemen in waar ze
thuishoren, namelijk in de begroting respectievelijk in de rekening
van baten en lasten. Dat zal het inzicht in waar het echt over moet
gaan, aanmerkelijk verbeteren.
U leest er heel veel meer over
op de website www.leoverhoef.nl,
te beginnen met: "Boekhoudfraude bij gemeenten en provincies
schering en inslag". Op de website treft u mijn bevindingen over
de jaarrekeningen van Delfzijl aan in de lijst "Uw gemeente en
provincie".
Volgens BBV artikel 3 moeten de
jaarstukken met name voor gemeenteraadsleden goed te begrijpen zijn.
U kunt het beste zelf beoordelen of aan deze eis is voldaan. Volgens
uw accountant heeft u hem gezegd dat u het allemaal prima begrijpt.
Hoe kan hij anders beweren dat u de jaarrekening goed begrijpt?
Graag was ik u van dienst.
Met vriendelijke groet en
hoogachting,
L.W. Verhoef