Dossier: Delfzijl
drs. L.W. Verhoef
registeraccountant
Kersengaard 13
3962 JR Wijk bij Duurstede

Wijk bij Duurstede, 13 november 2007

De gemeenteraad van
gemeente Delfzijl
Postbus 20.000
9930 PA Delfzijl

Betreft: Jaarrekening 2006 van gemeente Delfzijl

Geachte Raad,

Voor u als gemeenteraad is de jaarrekening van uw gemeente een belangrijk document: hiermee legt het college van burgemeester en wethouders rekening en verantwoording aan u af over het gevoerde (financiële) beheer en verder is de jaarrekening voor u een belangrijk toetsingsmiddel voor de betrouwbaarheid van de begrotingen. Op basis van deze jaarrekeningen en begrotingen beslist u over de hoogte van de gemeentelijke belastingen en over het wel of niet doorgaan van belangrijke activiteiten. Ook voor de (geïnteresseerde) burgers is de jaarrekening een belangrijk document: d.m.v. de jaarrekening legt het gemeentebestuur al dan niet met uw instemming aan de burgers rekening en verantwoording af over de besteding van de belastinggelden en het gevoerde (financiële) beheer. Het is dus erg belangrijk dat de jaarrekening en de begroting betrouwbaar zijn.

Ik doe al enige jaren onderzoek naar jaarrekeningen van gemeenten en provincies. Mijn conclusie is dat de jaarrekeningen van veel gemeenten en provincies onbetrouwbaar en dus misleidend zijn. Ondanks de goedkeurende accountantsverklaringen daarbij die het tegendeel beweren.
Veelal geldt dat voor de presentatie van de baten en de lasten en het saldo daarvan. Het geldt veelal ook voor de presentatie van de financiële positie.
Het geldt ook voor de jaarrekeningen van de afgelopen jaren (inclusief die over 2006) van gemeente Delfzijl.

De rekening van baten en lasten over 2006 sluit met een nadelig saldo van € 0,5 miljoen. Het werkelijke saldo is nadelig € 4,2 miljoen. Er wordt dus € 3,7 miljoen verzwegen.
En al eerder:
De rekening van baten en lasten over 2003 sloot met een voordelig saldo van € 1,1 miljoen. Het werkelijke saldo was voordelig € 1,8 miljoen. Er werd dus € 0,7 miljoen verzwegen.
De rekening van baten en lasten over 2004 sloot met een nadelig saldo van € 0,2 miljoen. Het werkelijke saldo was nadelig € 1,4 miljoen. Er werd dus € 1,2 miljoen verzwegen.
De rekening van baten en lasten over 2005 sloot met een nadelig saldo van € 0,6 miljoen. Het werkelijke saldo was voordelig € 0,5 miljoen. Er werd dus € 1,1 miljoen verzwegen.

Over de periode 2003-2006 werd een nadelig saldo van opbrengsten en kosten gepresenteerd van € 0,2 miljoen. In werkelijkheid was er een nadelig saldo van € 3,3 miljoen. Een verschil derhalve van € 3,1 miljoen.

Het werkelijke saldo van de baten en de lasten laat zich afleiden uit de toename of afname van het eigen vermogen. Volgens de balans (jaarrekening 2006) bedraagt het eigen vermogen per 31.12.2006 € 9,5 miljoen en per 31.12.2005 € 13,7 miljoen. Er is dus sprake van een afname van het eigen vermogen van € 4,2 miljoen. Dit is dus het werkelijke saldo van de baten en de lasten, d.w.z. een nadelig saldo van baten en lasten van € 4,2 miljoen.

Ook de weergave van de financiële positie is verre van juist. In de balans bijvoorbeeld zijn de vaste activa te laag weergegeven, onder de verplichtingen komen bedragen voor die in het geheel geen verplichtingen zijn, en anderzijds ontbreken wèl bestaande verplichtingen. Het betekent ook dat de hiermee samenhangende kosten verkeerd in de rekening zijn opgenomen.
Aan de jaarrekening zelf is dus wèl te ontlenen dat het saldo van de baten en de lasten niet het gesuggereerde bedrag van € 0,5 miljoen is, maar stelt niet in staat te zien wat dan het saldo van de baten en de lasten wèl is. Dat betekent dat de jaarrekening alleen maar bruikbaar is in de openhaard.

In de jaarrekening en het jaarverslag 2006 komt ook heel veel onzin voor, bijvoorbeeld waar het gaat over reserves, over voorzieningen, over een "resultaat voor bestemming" en een "resultaat na bestemming" (er is maar één resultaat en dat is het resultaat, i.c. het saldo van de baten en de lasten), over zoiets als een "programmarekening" (zoiets heet in gangbaar Nederlands een rekening van baten en lasten of een winst-en-verliesrekening), over zoiets als "weerstandsvermogen" en "weerstandscapaciteit", over zoiets als "arbeidskostengerelateerde verplichtingen", over "uitzettingen" en schulden met zoiets als een "rentetypische looptijd", over rechtmatigheid, over treasury, over zoiets als "investeringen met een economisch nut" en "investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut", en een onzinnige bijlage over zoiets als "SISA" met een even onzinnig controlegetal (wat moet u controleren?). Dit soort onzin zet alleen maar de lezer op het verkeerde been en leidt af van waar het werkelijk over zou moeten gaan.
Overigens adviseer ik u sterk tot het opheffen van alle reserves, deze samen te voegen tot één Algemene reserve, en alle baten en alle lasten op te nemen in waar ze thuishoren, namelijk in de begroting respectievelijk in de rekening van baten en lasten. Dat zal het inzicht in waar het echt over moet gaan, aanmerkelijk verbeteren.

U leest er heel veel meer over op de website www.leoverhoef.nl, te beginnen met: "Boekhoudfraude bij gemeenten en provincies schering en inslag". Op de website treft u mijn bevindingen over de jaarrekeningen van Delfzijl aan in de lijst "Uw gemeente en provincie".

Volgens BBV artikel 3 moeten de jaarstukken met name voor gemeenteraadsleden goed te begrijpen zijn. U kunt het beste zelf beoordelen of aan deze eis is voldaan. Volgens uw accountant heeft u hem gezegd dat u het allemaal prima begrijpt. Hoe kan hij anders beweren dat u de jaarrekening goed begrijpt?

Graag was ik u van dienst.

Met vriendelijke groet en hoogachting,

L.W. Verhoef