- een
(onbekend) bedrag van de vaste activa in plaats van aan de debetzijde van de
balans te zijn opgenomen, op één van de posten van de creditzijde van de balans,
in dit geval het eigen vermogen, is afgetrokken. Hierdoor worden de vaste activa
en uiteraard ook het eigen vermogen, i.c. de reserves, voor een te laag en dus
verkeerd bedrag weergegeven. Omdat op deze vaste activa niet wordt afgeschreven,
ontbreekt een (onbekend) bedrag aan afschrijvingslasten in de rekening, waardoor
de kosten van veel activiteiten te laag weergegeven
worden.
- onder
het eigen vermogen bedragen voorkomen die in het geheel geen reserves zijn, maar
verplichtingen. Hierdoor wordt het eigen vermogen, i.c. de reserves, te hoog en
dus verkeerd voorgesteld. Het betreft tariefegalisatierekeningen en nog niet
bestede subsidies.
- onder
de voorzieningen ten minste een voorziening uit hoofde van
pensioenverplichtingen jegens (oud-)wethouders ontbreekt. Hierdoor wordt het
eigen vermogen, i.c. de reserves, te hoog en dus verkeerd
voorgesteld.
- onder
de verplichtingen (i.c. voorzieningen en schulden) de verplichtingen uit hoofde
van vakantiegeld en vakantiedagen ontbreken, waardoor in de rekening de kosten
te hoog of te laag en in de balans het Eigen vermogen navenant te hoog is
weergegeven.
Door
deze tekortkomingen in de presentatie van de vaste activa, de verplichtingen en
het eigen vermogen stelt de jaarrekening ook niet in staat door
vermogensvergelijking het werkelijke saldo van de baten en lasten af te lezen.
Aan de jaarrekening is dus wèl te ontlenen dat het saldo van de baten en de
lasten niet het gesuggereerde bedrag
van € 2,154 miljoen is, maar stelt niet in staat te zien wat dan het saldo van
de baten en de lasten wèl is.
In
de hoofdstukken waar de zogenoemde programma's worden behandeld, zijn steeds (in
de paragrafen "wat heeft het gekost?" de baten en de lasten per programma
gegeven (pagina 17, 21, 27, etc). Al
deze bedragen tezamen leveren echter het foute saldo op van € 10,317 miljoen dat
op pagina 31 als "Saldo van baten en lasten voor bestemming" aangeduid wordt en
dat in het geheel niet overeenkomt met het werkelijke negatieve saldo van de
baten en de lasten van € 10,900 miljoen. Ook zouden deze cijfers op pagina 17,
21, 27, etc, exact gelijk moeten zijn aan de overeenkomstige cijfers in de
rekening (pagina 28-31). Dat is ten minste niet het geval met de bedragen van
programma's 6 en 15 op respectievelijk pagina 44 en pagina
102.
Dat
betekent dat al deze als baten en lasten aangeduide bedragen onjuist of op zijn
minst verdacht zijn. Uiteraard zijn foute en verdachte cijfers volstrekt
waardeloze informatie. Ze zijn dus totaal ongeschikt om het terzake gevoerde
beleid van het gemeentebestuur te beoordelen.
Volgens
de jaarrekening 2003 bedroegen de voorzieningen per 31-12-2003 € 23,831 miljoen,
terwijl dat volgens de jaarrekening 2004 € 25,405 miljoen is. Volgens de
jaarrekening 2003 bedroeg het Eigen vermogen per 31-12-2003 € 205,956 miljoen,
terwijl dat volgens de jaarrekening 2004 € 202,187 miljoen is. In beide gevallen
is een goedkeurende accountantsverklaring gegeven. Ten minste een van beide
accountantsverklaringen is dus ten onrechte goedkeurend.
In
de jaarrekening komt heel veel onzin voor, bijvoorbeeld waar het gaat over
reserves, over voorzieningen, over zoiets als "concern", terwijl Apeldoorn in
het geheel geen concern is, en waar het gaat over zoiets als weerstandsvermogen
en weerstandscapaciteit. Deze onzin leidt alleen maar af. Het weglaten van deze
onzin zouden jaarverslag en jaarrekening aanzienlijk dunner en (vooral)
toegankelijker maken.
Overigens
adviseer ik u sterk tot het opheffen van alle reserves, deze samen te voegen tot
één Algemene reserve, en alle baten en lasten op te nemen in waar ze thuishoren,
namelijk in de begroting respectievelijk in de rekening van baten en lasten. Dit
zal het inzicht in waar het echt over hoort te gaan, aanmerkelijk
verbeteren.
Een
overzicht "Niet uit de balans blijkende verplichtingen" ontbreekt in de
toelichting bij de balans. Er wordt niets gezegd over de verplichtingen uit
hoofde van wachtgeld- en pensioenverplichtingen van (oud-)wethouders. Er wordt
niets gezegd over de niet in de balans opgenomen vakantiegeld- en
-dagenverplichtingen. Het zou weleens om een substantieel bedrag kunnen gaan.
Overigens hadden deze verplichtingen zondermeer in de balans moeten zijn
opgenomen. Nu dit niet gebeurd is, geeft de balans terzake niet goed de
financiële positie weer. Dit laatste is in strijd met BBV artikel
3.
Volgens
BBV artikel 3 moeten de jaarstukken met name voor raadsleden goed begrijpelijk
zijn. Of de jaarrekening aan deze niet onbelangrijke eis voldoet, kunt u het
beste zelf beoordelen.
Volgens
BBV artikel 25 lid 2 moet de verantwoording inzicht bieden
in:
a.
de mate waarin de doelstellingen zijn
gerealiseerd;
b.
de wijze waarop getracht is de beoogde
maatschappelijke effecten te bereiken.
U
kunt zelf het beste de vraag beantwoorden of aan deze eisen is voldaan, met name
waar het gaat om de aansluiting tussen teksten en
geldbedragen.
Volgens
BBV artikel 28 moet een overzicht worden gegeven van de incidentele baten en
lasten. Ik heb dat overzicht gemist.
De
winst-en-verliesrekening over 2000 sloot met een nadelig saldo van € 0,5
miljoen. Het werkelijke saldo was positief € 77,0 miljoen. Er werd dus € 77,5
miljoen verzwegen.
De
winst-en-verliesrekening over 2001 sloot met een saldo van € 1,5 miljoen. Het
werkelijke saldo was negatief € 13,0 miljoen. Er werd dus € 14,5 miljoen
verzwegen.
De
winst-en-verliesrekening over 2002 sloot met een saldo van € 3,9 miljoen. Het
werkelijke saldo was € 10,0 miljoen. Er werd dus € 6,1 miljoen
verzwegen.
De
winst-en-verliesrekening over 2003 sloot met een nadelig saldo van € 0,1
miljoen. Het werkelijke saldo was voordelig € 13,3 miljoen. Er werd dus € 13,4
miljoen verzwegen.
De
winst-en-verliesrekening over 2004 sluit met een voordelig saldo van € 2,1
miljoen. Het werkelijke saldo is nadelig € 10,9 miljoen. Er wordt dus € 13,0
verzwegen.
Daarmee
bedragen de verschillen over deze jaren (per saldo) € 70 miljoen. Meer dan
voldoende om bijvoorbeeld een heel jaar de OZB over te
slaan.
Graag
was ik u van dienst.
Met
vriendelijke groet en hoogachting,
L.W.
Verhoef